ادبیات هشتم - نوجوان باهوش

جناب آقای امیرکبیر، یا همون محمدتقی داستان ما، پسر آشپز قائم مقام بوده و به همین خاطر، نمی تونست درس بخونه. اما چون عاشق علم بود، پشت در اتاق درس بچه های قائم مقام می نشست و درس ها رو گوش می کرد. امیرکبیر قصه ی ما باهمین تلاش و کوشش و اراده ای که داشت به مقام صدراعظمی رسید! امروز میخوایم با زندگی و شخصیت بزرگ امیرکبیر بیشتر آشنا بشیم.***در این قسمت به بررسی صفحه های 69 تا 73 از کتاب درسی می پردازیم.***

وقتی می گیم کتاب یاد چی میفتید؟ یه سری کاغذی که توش نوشته داره و بین دو تا جلد قرار گرفته. ولی می دونید همیشه کتاب اینجوری نبوده. تو دوران باستان کاغذی وجود نداشت روی گِل یادداشت می کردن! اما زمان گذشت و گذشت، انسان از چیزای مختلفی برای نوشتن استفاده کرد مثل چرم و پوست حیوونای مختلف، پارچه و حتی استخون! پس شانس آوردیم که کاغذ بالاخره ساخته شد و کم کم تونستیم حجم زیادی از مطلب رو روی چیزای کم حجمی مثل کاغذ بنویسیم. تو این قسمت میخوایم درباره کمال الدین بهزاد، نگارگر و کتاب آرای مشهور در ایران قدیم صحبت کنیم.***در این قسمت به بررسی صفحه های 75 و 76 از کتاب درسی می پردازیم.***

تو این قسمت، به دوران ناصرالدین شاه میریم و با سیدجمال الدین اسدآبادی و میرزای شیرازی که در ماجرای تحریم تنباکو نقش تاثیرگذاری داشت آشنا می شیم. به نظرتون چطور مبارزه مردم و دانشمندان، بر قدرت شاه و انگلستان پیروز شد؟ راستی تا حالا دقت کردین "ن" کلمه تنباکو رو مثل میم تلفظ می کنیم؟ این اتفاق جالب یه اسم خاص داره به نام "ابدال"! مباحث این قسمت رو میتونید تو صفحه های 77تا79 کتاب درسی پیدا کنیم.

(ای وطن، ای تو نور و ما همه چشم ای وطن، ای تو جان و ما همه تن) در هر دوره ای از تاریخ سرودن شعرهای حماسی مهم بوده چون نشون از جان فشانی های مردم برای وطنشون داشته و برای آیندگان این پیام رو داره که باید مثل پیشینیان به وطنشون متعصب باشن، نمونه ای از این تعصب رو می تونیم تو 8 سال جنگ ایران با عراق مشاهده کرد که چقدر از رزمندگان برای حفظ این مرز و بوم جان خودشونو فدا کردن. بیت شعر بالا از ادیب الممالک فراهانی در دوره ی مشروطه بوده. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 81 تا 83 کتاب درسی پیدا کنیم.

برای این که کسی یا چیزی رو بتونیم معرفی دقیق کنیم تا بقیه بفهمن دقیق منظورمون چی هست چیکار باید بکنیم؟ از صفت های بیانی می تونیم استفاده کنیم البته از انواع صفت برای بهتر رسوندن منظور می شه استفاده کرد مثلا صفت های اشاره برای وقتی که دقیق بگیم از بین چندتا مورد کدوم مدنظرمونه یا از صفت شمارشی و پرسشی و تعجبی هم برای روشن شدن هدفمون استفاده می شه. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 84 تا 91 کتاب درسی پیدا کنیم.

این قسمت می خوایم با مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی یا همون مولوی آشنا بشیم و راجع به این حرف بزنیم که اصلا کجاییه و تو زندگی ش چه اتفاقایی افتاده و ماجراش با شمس تبریزی چی بوده و بعد کمی هم راجع به عرفان حرف بزنیم و شعری از مولانا رو که درباره امام علی (ع) و جنگشون با عمرو بن عبدود هست رو بخونیم و به نکاتش بپردازیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 89 و 90 کتاب درسی پیدا کنیم.

تو این قسمت متوجه می شیم اواخر دوران رژیم پهلوی، ادبیات انقلاب چطوری شکل گرفت و چه حال و هوایی داشت. شاعرا از چیا حرف می زدن و به چیا اعتراض داشتن؟اهالی ادبیات اعتراض کیا بودن و چه کسایی شعر سیاسی می گفتن؟ وقتی که انقلاب پیروز شد ادبیات چه تغییراتی کرد؟ موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 94 تا 96 کتاب درسی پیدا کنیم.

توی این قسمت، قراره سر بزنیم به حرفایی که غیرمستقیم می گیمشون. نه واسه اینکه رومون نمی شه، بلکه برای اینکه می خوایم تأثیر حرفامون رو بیشتر کنیم. موضوع این قسمت کنایه ها هستن و ضرب المثل ها. آخر سر هم یه حکایت می خونیم که بفهمیم هر حرفی رو باید سر جاش استفاده کرد، ان شاءالله. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 93 و 97 کتاب درسی پیدا کنیم.

تو این قسمت، راجع به نوعی از ادبیات حرف می زنیم که خیلی توی مسجدها و هیئت ها و این جور جاها دیده ایم و شنیده ایم: ادبیات آیینی، شعرهایی که در مورد مسائل مذهبی ان. یه غزل عاشورایی هم از فدایی مازندرانی، شاعر دورة قاجار، به نام «یاد حسین» می خونیم و ردیف رو هم مرور می کنیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 99 تا 101 کتاب درسی پیدا کنیم.

تو این قسمت می خوایم بریم سراغ ادبیات جهان عرب و با دو شاعر خیلی مشهور عرب، یعنی محمود درویش و نزار قبانی، آشنا بشیم و ازشون دوتا شعر دربارۀ فلسطین بخونیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 112 تا 116 کتاب درسی پیدا کنیم.