علوم سوم - جهت نیرو

وقتی تو آینه نگاه میکنیم، دقیقا داریم تصویر خودمون رو میبینیم یا برعکسش رو ؟! چپ و راست یا بالا و پایین تو آینه چطوریه ؟! تصویری که ما در آینه میبینیم از لحاظ رنگ و اندازه با خود جسم یکسان است ، اما برعکس هستن و به خاطر همین جاهای مختلفی مثل دندانپزشکی یا تو ماشین استفاده میشن.***این بحث در صفحه های 54 تا 56 از کتاب درسی آمده است.***

آینه ‏ها انواع مختلفی دارند، تخت، فرورفته و برآمده. تصویر یک جسم در هر کدام از این آینه‏ها متفاوت است یه سری ها تصویر کوچیکتر و یه سری بزرگتره. آینه منبع نور نیست اما می‏تواند نور منابع دیگر را به ما برگرداند.***این بحث در صفحه های 56 تا 58 از کتاب درسی آمده است.***

فکر کنید یه روز که هوا خیلی خوبه رفتید قسمت زمین بازی پارک. وقتی راه می‏رید، می‏دویید و حتی ‏سر می‏خورید در حال حرکت کردن هستید. خب اونجا چی می بینید؟ به اطرافتون خوب نگاه کنید و ببینید چه چیزهایی دارن حرکت می کنند و کدومشون ساکن هستند؟ بعد خوب فکر کنید و ببینید اگه بخواید اون ها رو به حرکت دربیارید، چه کار می تونید بکنید و از چی باید کمک بگیرید؟ دستتون؟ پاتون؟ فوت کردن یا اصلاً یه چیز دیگه؟ تو این قسمت بیشتر در مورد حرکت یاد می‏گیریم. (صفحه 63 و 64 کتاب درسی علوم پایه سوم)

تا حالا فکر کردید از صبح که از خواب بلند می شید تا شب چه چیزهایی رو حرکت می دهید؟ و برای حرکت دادنشون چی کار می کنید؟ مثلاً صبح که با صدای زنگ ساعت از خواب بیدار می شید، اول دکمه ساعت رو فشار میدید که خاموش بشه و دیگه زنگ نزنه، درسته؟ یعنی هلش میدید. بعدش هم با دستتون پتو رو از روی خودتون می کشید کنار و... ما در طول روز اجسام زیادی رو حرکت میدیم، برای این کار یا اون‏ها رو می‏کشیم یا هل میدیم. و به انتخاب خودمون میتونیم سریع یا کند انجامشون بدیم.***در این قسمت به بررسی صفحه های 65 و 66 از کتاب درسی می پردازیم.***

یادتونه که تو برنامه های قبلی گفتیم اگه یه چیزی از یه جا به یه جای دیگه بره و جابه جا بشه، میگیم حرکت کرده. حالا اگه ما بخوایم که جابه جاش کنیم می تونیم با هل دادن یا کشیدن این کارو انجام بدیم. یعنی برای حرکت دادنش یا باید بکشیمش یا این که هلش بدیم. البته شاید هم بتونیم هم با کشیدن هم با هل دادن حرکتش بدیم.مهم ترین نکته اینه که برای این که بتونیم یک چیزی رو حرکت بدیم باید بهش نیرو وارد کنیم. حالا یا به صورت هل دادن بهش نیرو وارد می کنیم، یا به شکل کشیدن.***در این قسمت به بررسی صفحه های 67 تا 69 از کتاب درسی می پردازیم.***

تو بازی فوتبال دروازه بان دقیقا چی کار می کنه؟ توپ که داره حرکت می کنه و میاد به سمت دروازه بان، جناب دروازه بان خودش رو تو مسیر توپ قرار میده و با نیرویی که بهش وارد می کنه باعث میشه توپ بایسته و دیگه حرکتش رو ادامه نده. یعنی نیرو باعث توقف حرکت یه جسم متحرک شد! یا مثلا تو بازی پینگ پنگ شما با نیرو وارد کردن به توپ پینگ پونگ مسیر حرکتش رو تغییر میدین. البته ناگفته نمونه که ما می تونیم با نیرو وارد کردن، شکل بعضی چیزها رو هم تغییر بدیم، جالبه مگه نه؟ بیاید بریم با اثر نیرو بیشتر آشناشیم.***در این قسمت به بررسی صفحه های 70 و 71 از کتاب درسی می پردازیم.***

آیا همیشه وقتی یه جسمی، جسم دیگه رو می کشه یا وقتی اون رو هل می ده، دو جسم با هم تماس دارن؟ وقتی یه جسمی از ارتفاع بلندی میفته زمین نیروی تماسی بهش وارد کرده یا نیروی غیرتماسی؟دو تا آهنربا به هم نیرو وارد می کنن؟ موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی 73 و 74 کتاب درسی پیدا کنیم.

حتما شما هم بارها و بارها تجربه کردین که با رها کردن یک جسم، می بینین که به سمت زمین حرکت کرده و روی زمین قرار می گیره. تا حالا فکر کردین که علت این پدیده چی می تونه باشه؟نیروی کشش زمین به خاطر جاذبه زمین به وجود میاد. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 75 و 76 کتاب درسی پیدا کنیم.

گفتیم که با نیرو می تونیم اجسام رو جا به جا کنیم ولی آیا همیشه شدنیه؟ مثلا اگه یه سری اجسام خیلی سنگین رو بخوایم جا به جا کنیم می تونیم با یه انگشت بهشون نیرو وارد کنیم و حرکت کنن؟ نه، پس می فهمیم اندازه ی نیرو برای هر جسمی متفاوته و برای راحت تر شدن جابه‎ جایی اجسام وسیله هایی هستن که می تونن به کمک بیان و بهشون اهرم می گیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 77 و 78 کتاب درسی پیدا کنیم.

قبلا گفتیم که برای آسون تر کردن کارهامون از اهرم ها استفاده می کنیم و اگه بخوایم دقت کنیم تو دنیای اطرافمون پر از اهرمه که خودمون شاید ندونیم. با الاکلنگ به عنوان یه اهرم آشنا شدیم و فهمیدیم به خاطر تکیه گاهی که داره کارمونو آسون تر می کنه و حتی ما می تونیم دوست سنگین تر از خودمونو از زمین بلند کنیم، ولی به جز الاکلنگ چندتا اهرم دیگه داریم؟ انبردست و سیم چین و چکش رو می تونیم بگیم اهرم هستن؟یا مثلا پاروی قایق ها ؟ موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 79و80 کتاب درسی پیدا کنیم.

فهمیدیم رشد گیاه چه چرخه ای رو طی می کنه، حالا اگه بخوایم برای سبزه ی عیدمون یا اصلا خوراک لوبیامون یک لوبیا سبز کنیم و رشد بدیم تا بتونیم استفاده کنیم باید چیکار کنیم؟ اول دانه های لوبیا رو می ذاریم لای دستمال مرطوب تا جوانه بزنه و بعد یک خاک مناسب کشت( مثل خاک باغچه که آب به میزان کافی عبور می ده از خودش ) رو انتخاب و گیاهک رو توش می کاریم بعد آب کافی می دیم و میذاریمش تو نور مناسب تا رشد کنه و ... موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 81 و 82 کتاب درسی پیدا کنیم.

می دونیم که گیاهان بخش های مختلفی دارن به نا م های ریشه، ساقه، برگ و گاهی هم گل و میوه. ریشه ی گیاه وظیفه ی نگه داشتن گیاه تو خاک و جذب آب و املاح مورد نیاز گیاه از خاک رو به عهده داره. حالا چند نوع ریشه داریم؟ اصلا ریشه ها رو می شه خورد و مصرف خوراکی داشت؟ موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی 83 کتاب درسی پیدا کنیم.

چطوری می تونیم گیاهانو طبقه بندی کنیم؟ می تونیم از روی شکل برگ ها مثلا نازک یا پهن بودنشون اونا رو طبقه بندی کنیم. خب حالا چند نوع برگ داریم؟ موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی 84 کتاب درسی پیدا کنیم.

یکی از اجزای مهم گیاهان، ساقه ست. ساقه باعث می شه مواد مغذی از ریشه به بخش های دیگه گیاه مثل گل ها و برگ ها برسه. ساقه انواع مختلفی داره و می خوایم بررسی شون کنیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی 85 کتاب درسی پیدا کنیم.

بعضی گیاهان گلدارن و گل هاشون رو می تونیم از نظر تعداد گلبرگ به دو دسته تقسیم کنیم. بعضی از گل ها 3 یا 6 تا گلبرگ دارن و بعضی 4 یا 5تا که هرگروه خصوصیات خاصی داره. این قسمت به تقسیم بندی گیاهان گلدار بر اساس تعداد گلبرگ هاشون می پردازیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی 85 کتاب درسی پیدا کنیم.

با انواع دانه های گیاهی آشنا می شیم و بعضی از دانه ها تک قسمتی و بعضی دو قسمتین. ویژگی های گیاهان با دانه یه قسمتی و گیاهان با دانه ی دو قسمتی متفاوته و هرکدوم شکل ریشه، برگ و گلبرگ های خاصی رو دارن. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 86 و 87 کتاب درسی پیدا کنیم.

در ادامه ی طبقه بندی گیاهان، اونا رو از روی تعداد گلبرگ های گل هاشون به دو دسته 4 یا 5 گلبرگی یا 3 گلبرگی تقسیم می کنیم. گیاهان تک لپه گل هایی با مضربی از 3 گلبرگ و گیاهان دو لپه گل هایی با 4 یا 5 گلبرگ دارن. بعضی از گیاهان هم هستن که گل و میوه ندارن و به جاش مخروط دارن. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 87 و 88 کتاب درسی پیدا کنیم.

هر کدوم از جانوران نیازهای متفاوتی دارن برای همین توی جاهای مختلف زندگی می کنن، بعضیا توی آب، بعضیا توی خشکی و حتی یه سری از جانوران زیر خاک زندگی می کنن. یکی از راه هایی که می تونیم جانوران رو طبقه بندی کنیم، بر اساس محل زندگیشونه. توی این قسمت یاد می گیریم چرا محل زندگی جانوران با همدیگه فرق می کنه و چندتا مثال هم می بینیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 89 و 90 کتاب درسی پیدا کنیم.

تو این قسمت لازمه لباس غواصی بپوشیم، کپسول هوامون رو برداریم و به اعماق دریا بریم تا یه کتاب گمشده رو پیدا کنیم. بله درست فهمیدین، گفتم کپسول هوا. حتما می دونین که توی آب هم هوا وجود داره. وگرنه ماهی ها و این همه جانور آبزی دیگه چه طوری زیر آب نفس می کشن؟ البته ما موجودات خشکی زی که شُش داریم، نمی تونیم هوایی که داخل آب هست رو تنفس کنیم چون شُش ها برای این کار ساخته نشدن. پس ما برای این که بتونیم مدت طولانی زیر آب بمونیم نیاز به کپسول هوا داریم درست مثل غواص ها. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 91 و 92 کتاب درسی پیدا کنیم.

گروهی از جانوران مهره دار، ماهی ها هستن که توی دسته جانوارن آبزی قرار می گیرن. ماهی ها برای زندگی زیر آب باید یه سری ویژگی ها داشته باشن، مثلا آبشش دارن و با اون تنفس می کنن و پولک هایی دارن که برای شنا کردن بهشون کمک می کنن. توی این قسمت با آبشش و این ویژگی های خاص ماهی ها آشنا می شیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 93 و 94 کتاب درسی پیدا کنیم.

تا حالا اسم جانور دوزیست به گوشتون خورده؟ اولین چیزی که از این اسم به ذهنتون می رسه چیه؟ مثلا شاید جانوری که می تونه تو دو تا محیط زندگی کنه. مثلا هم تو آب و هم تو خشکی. یا شاید هم دوزیست جانوری باشه که بخشی از زندگیش رو تو آبه و بخش دیگه رو تو خشکی. خب این تعریف درست تریه. این قسمت می خوایم با دوزیستان مثل قورباغه آشنا بشیم و ببینیم زندگیشون چه طوری می گذره. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 95 تا 98 کتاب درسی پیدا کنیم.