علوم چهارم - سفر به کهکشان

زمانی که اجدادمون تازه چند سالی بود که یاد گرفته بودن کشاورزی کنن؛ لازم داشتن بفهمن که کِی هوا رو به گرمی میره و زمان کاشت بذرهاست. یا کِی فصل سرد شروع میشه و خطر سرمازدگی وجود داره. جواب همه این سوالا تو آسمون بود! اجدادمون با رصد آسمون شب و تماشای ستاره ها و صورت های فلکی تونستن این مشکلات رو حل کنن. حالا وقتشه بیشتر راجب علم نجوم بدونید. (صفحات ۶۷ تا ۶۹ کتاب درسی علوم به این مسئله پرداخته)

منظومهٔ شمسی تنها بخش کوچکی از کهکشان راه شیری است و این کهکشان هم خودش بخشی کوچک از مجموعه کهکشان های شناخته شده است. در این قسمت با منظومهٔ شمسی آشنا می شویم. ***این بحث در صفحه های ۷۰ و ۷۱ از کتاب درسی آمده است. ***

"می خوایم یه گشتی تو منظومهٔ خورشیدی و علم نجوم بزنیم و ببینیم اون بالا چه خبره؟ عطارد یا همون تیر، زهره یا ناهید، زمین خودمون، مریخ یا بهرام، مشتری یا برجیس، زحل یا کیوان، اورانوس و آخر از همه هم نپتون. اینا همشون سیاره هایی تو فضا هستند. تو این قسمت هر کدوم ازین سیاره ها رو بیشتر میشناسید و از تفاوت ها و شباهت های اون ها آگاه میشید. ردپای این مطالب رو میتونید تو صفحه های 72و73 کتاب درسی علوم پایه چهارم دنبال کنید.

تو قسمت قبل با منظومه شمسی و سیاره هاش آشنا شدیم. حالا وقتشه تو علم نجوم دربارهٔ خورشید، نزدیک ترین ستاره به زمین و تنها ستارهٔ منظومه شمسی باهاتون صحبت کنیم. همهٔ ما کم یا زیاد، ستاره دیدیم. اون ها رو نقطه های نورانی و کوچیکی تو آسمون شب می دونیم. اما جالب نیست که خورشید هم یه ستاره است ولی فقط روزا پیداش میشه و شبا نمی بینیمش؟ اینبار با مهم ترین نقش اجرام آسمانی تو زندگی روزانه آشنا میشیم؛ یعنی تقویم. ردپای این مطالب رو میتونید تو صفحه 74 کتاب درسی علوم پایه چهارم دنبال کنید.

اگه یادتون باشه تو قسمت قبل با سال و تقویم خورشیدی آشنا شدیم و فهمیدیم هر ۱۲ ماه، یک سال محسوب میشه. البته سال قمری هم ۱۲ ماهه، اما نکته اینجاست که ماه های قمری کمی کوتاه تر از ماه های شمسی هستن. حالا به نظرتون چرا شکل هلال ماه تو آسمان تغییر می کنه؟ این تغییر شکل ماه چه ارتباطی با ماه های قمری داره؟ چجوری می تونیم شروع و پایان یک ماه قمری رو تشخیص بدیم؟***در این قسمت به بررسی صفحه 75 از کتاب درسی می پردازیم.***

بدن ما از چی ساخته شده؟ سلول . خب این سلول، کوچک ترین جزء زنده تو بدن جانداران هستش و برای این که زنده بمونه و رشد کنه نیاز به غذا و اکسیژن داره، اصلا برای همینه که میگیم سلول زنده ست. سلول های جانداران مختلف باهم فرق دارن تازه تو بدن هر موجود زنده ای چون اعضای گوناگونی دارن سلول های خاص خودشون رو دارن اما یه شباهت هایی هم دارن اونم اینه که همه ی اون ها دارای غشاء، سیتوپلاسم و هسته هستن. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 77 تا 79 کتاب درسی پیدا کنیم .

همون طور که می دونین جانداران در طول عمر خود رشد می کنن. اما این رشد چطور اتفاق می افته؟ نوزاد انسان با تمام اعضاش به دنیا میاد و هر عضو از سلول های خاص خودش تشکیل شده، این سلول ها به مرور رشد می کنن و هر سلول به دو سلول شبیه خودش تقسیم میشه که بهش تقسیم سلولی میگیم، پس تعداد سلول های هر عضو زیاد میشه و اون عضو رشد می کنه. موضوع این قسمت رو تو صفحه ی 80 کتاب درسی می تونیم پیدا کنیم.

تا حالا شده یه مدت طولانی غذا نخورین؟ چه حسی داشتین ؟ بی حالی؟ می دانیم که سلول های بدن ما برای رشد به غذا نیاز دارن، اما سؤال اینه که این غذا چطور برای انتقال به سلول ها آماده می شه؟ به فرایندی که غذا در بدن ما طی می کنه تا برای رسیدن به سلول ها آماده بشه، گوارش می گیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی 81 کتاب درسی پیدا کنیم.

حتما تا حالا دل پیچه یا دل درد گرفتین یا مثلا معدتون بسوزه یا دچار اسهال و استفراغ بشین. می دونیم برای این که سلول های بدن زندگی کنن غذا نیاز دارن و گوارش غذا و چطوری رسیدنش به سلول ها به چه شکلیه ولی یه وقتا دستگاه گوارش ما بیمار می شه و ما یا دل درد می گیریم یا اسهال و استفراغ. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی 82 کتاب درسی پیدا کنیم.