تو درس علوم به جز مطالب متنوعی که کم کم یاد می گیرید، به یه سری مهارت هم نیاز دارید. یکی از این مهارت ها انجام آزمایشه. تو این قسمت می خوایم ببینیم آزمایش کردن کجاها به دردمون می خوره و چه کاربردی برامون داره. گاهی اوقات برای این که ببینیم چطور می شه یه کار رو به بهترین شکل انجام داد باید شکل های مختلفش رو امتحان کنیم. اگه این کار رو به شکل منظم و با اندازه گیری دقیق انجام بدیم، بهش می گیم آزمایش. برای این که کارمون خطای کمتری داشته باشه باید آزمایش رو چند بار تکرار کنیم و هر بار نتیجه ای که به دست می آد رو یادداشت کنیم. تو این قسمت با طرح مثال ساده ی مسابقه ی موشک کاغذی، می بینید که چطور آزمایش کردن و یادداشت کردن نتایج می تونه به ما کمک کنه بهترین نتیجه ی ممکن رو بگیریم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 1 تا 4 کتاب درسی پیدا کنیم.

تو این قسمت قراره دقیق تر با مراحل طراحی و انجام یه آزمایش ساده آشنا بشید. برای این کار باید متغیرهایی که توی آزمایش شما نقش دارن رو تعیین کنید. بعد ببینید هر متغیر چه نقشی توی نتیجه داره. تو مثال موشک کاغذی متغیرهای ما اندازه ی کاغذ، دقت تا زدن کاغذ و نحوه ی پرتاب باید هر متغیر رو با ثابت نگه داشتن متغیرهای دیگه تغییر بدید و تاثیرش رو تو نتیجه ببینید. برای این کار باید هر بار مقدار مسافتی که موشک می ره رو دقیق اندازه گیری کنید و نتیجه رو یادداشت کنید. این طوری می تونید آخر کار از یادداشت ها نتیجه گیری کنید. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 5 و6 کتاب درسی پیدا کنیم.

یه نگاه به دور و اطرافتون بندازین. حتماً مواد مختلفی رو می تونین ببینین. از لباس های توی کمدتون گرفته تا غذاهایی که توی یخچال هستن. به نظرتون اون لباسی که شما الان دارین و استفاده می کنین، همیشه به همین شکل بوده؟ خب، نه. اون لباس اول چند تا پارچه و نخ بوده که به هم دوخته شدن و لباس شما رو درست کردن. یعنی با تغییر دادن یه سری از مواد یه لباس درست شده. غذاهای توی یخچال چطور؟ اون ها هم از تغییر مواد خوراکی مختلف درست شدن. مثلاً برای درست کردن خورش قیمه مواد مختلف مثل لپه و پیاز و گوشت و سیب زمینی با هم مخلوط می شن و بعد پخته می شن. پس هر کدوم به یه شکلی تغییر می کنن تا در نهایت به یه قیمه ی خوشمزه برسیم. می شه گفت همه ی مواد اطراف ما مدام در حال تغییرن. این تغییر به شکل های مختلفی مثل تغییر اندازه، شکل، رنگ یا بو و مزه دیده می شه. تو این قسمت با تغییرات مواد اطرافمون آشنا می شیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 7 و 8 کتاب درسی پیدا کنیم.

حتماً شما هم بارها و بارها کاردستی های مختلفی با مواد اطرافتون درست کردین. برای این کار ممکنه نیاز باشه چیزهایی مثل کاغذ و مقوا رو ببرین یا قطعات مختلفی رو با چسب به هم بچسبونین. تو همه ی این کارها، مواد رو تغییر می دین. مثلاً اندازه شون رو بزرگ و کوچک می کنین و یا شکلشون رو تغییر می دین. توی قسمت قبل فهمیدیم مواد اطراف ما همیشه در حال تغییرن. حالا این تغییرات به دو دسته ی تغییرات فیزیکی و تغییرات شیمیایی تقسیم می شن که هر کدوم ویژگی های خاص خودشون رو دارن. تو تغییر فیزیکی ما می تونیم تغییر اندازه یا تغییر شکل مواد رو ببینیم ولی جنس مواد تغییر نمی کنه. مثلاً وقتی ما کاغذ رو می بریم فقط داریم اندازه ش رو تغییر می دیم ولی جنس یه کاغذ بزرگ با یه تیکه کاغذ بریده شده فرقی نداره و ما به هر دوشون می گیم کاغذ. این قسمت با هم یاد می گیریم که تغییر فیزیکی چه ویژگی هایی داره و ما کجاها تو زندگی مون این نوع تغییر رو می بینیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 9 و 10 کتاب درسی پیدا کنیم.

ما هر روز توی زندگی مون تغییرات زیادی رو مشاهده می کنیم. تشخیص این که این تغییرات فیزیکین یا شیمیایی، موضوع مهمی توی درس علومه. تو قسمت قبلی با تغییرات فیزیکی آشنا شدیم و حالا می خوایم به سراغ تغییرات شیمیایی بریم. این تغییرات هم حتماً براتون آشنان، مثلاً موقع آشپزی وقتی غذارو می پزیم در واقع تغییر شیمیایی ایجاد کردیم. تغییر شیمیایی تغییریه که طی اون، ماده ی اولیه به ماده ی جدیدی تبدیل می شه و این تغییر معمولاً با تغییر رنگ، تغییر بو یا تغییر مزه همراهه. همون طور که یادتونه توی تغییرات فیزیکی جنس ماده عوض نمی شه و فقط حالت فیزیکی، یعنی جامد و مایع بودن، و یا اندازه و شکلش تغییر می کنه. اما توی تغییرات شیمیایی جنس ماده عوض می شه و ما یه ماده ی جدید به دست می آریم. این قسمت با تغییر شیمیایی و مثال های اون آشنا می شیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 11 تا 13 کتاب درسی پیدا کنیم.

تو قسمت قبل یاد گرفتیم که سوختن کبریت یه نوع تغییر شیمیاییه. یکی از ویژگی های سوختن کبریت سریع بودنشه. یعنی این تغییر توی مدت زمان کمی اتفاق می افته. اما همه ی تغییرات اون قدر سریع اتفاق نمی افتن و ممکنه مدت زمان زیادی طول بکشه که یه تغییر رخ بده. مثلاً تغییراتی مثل زنگ زدن آهن و تجزیه ی زباله ها با سرعت کمی انجام می شن. پس می فهمیم که بعضی از تغییرات سریع تر و بعضی ها کندتر اتفاق می افتن و سرعت تغییرات متفاوته. عوامل زیادی ممکنه روی سرعت تغییر اثر بذارن که دو تا از مهم ترین هاشون دما و رطوبتن. مثلاً اثر دما روی سرعت تغییر رو می تونیم با یه آزمایش ساده ببینیم. با حل کردن یه حبه قند تو یه لیوان آب سرد و یه حبه قند دیگه تو یه لیوان آب جوش، می بینیم که حبه قند توی لیوان آب جوش سریع تر حل می شه. آزمایش های دیگه ای هم هستن که اثر رطوبت روی سرعت تغییر رو نشون می دن که این قسمت باهاشون آشنا می‎شین. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 13 و 14 کتاب درسی پیدا کنیم.

بیاین چشم هامون رو ببندیم و بریم به صد سال دیگه. به نظرتون کره ی زمین ما اون موقع چه شکلیه؟ تغییرات زمین به دست انسان ها آینده ی زمین ما رو چه شکلی می کنه؟ خب ممکنه تو تصوراتتون ببینید که دیگه هیچ جنگل و دریایی از دست انسان ها در امون نمونده و همه ی این منابع طبیعی به دست انسان از بین رفتن. همه ی درخت های جنگل ها قطع شدن و به جاشون شهرهای جدید ساخته شده. خیلی از حیوانات از بین رفتن و منقرض شدن. حتی ممکنه دیگه هیچ خرس قطبی ای هم روی زمین وجود نداشته باشه چون ما با فعالیت هامون و سوزوندن سوخت ها باعث گرم شدن هوای کره ی زمین و آب شدن خونه ی خرس های قطبی شدیم. حالا از تصور بیاین بیرون و به زمان حال برگردین. ما می دونیم که دخالت انسان در طبیعت و تغییراتی که ایجاد می کنه می تونه باعث تغییر چهره ی زمین ما در آینده بشه. تو این قسمت با تغییرات زمین که با دخالت انسان انجام می شن، آشنا می شیم و یاد می گیریم که وظیفه ی ما برای حفظ زمینمون چیه.

تا حالا نور رنگی دیدین؟ می دونین این نورهای رنگی چطوری درست می شن؟ مثلاً اگه یه تلق رنگی رو روی چراغ قوه بذارین نورش به رنگ همون تلق درمی آد. نور چراغ قوه به خودی خود سفید دیده می شه ولی ما می تونیم ازش نور رنگی بگیریم. اما دلیلش چیه؟ خب به خاطر اینه که خود نور سفید از رنگ های مختلفی درست شده و ما می تونیم با تجزیه ی نور این رنگ ها رو ببینیم. همون طور که توی نقاشی سه تا رنگ اصلی آبی، قرمز و زرد رو داریم، توی نور هم سه تا رنگ اصلی داریم که بقیه ی رنگ ها از اون ها درست می شن. ولی خب رنگ های اصلی نور دقیقاً رنگ های اصلی نقاشی نیستن. قرمز، آبی و سبز سه رنگ اصلی نور هستن. یعنی نور سفیدی که ما می بینیم این رنگ ها رو توی خودش داره. تو این قسمت با هم آزمایش های جالبی انجام می دیم که اثبات کنیم نور سفید از رنگ های مختلفی درست شده و سه رنگ قرمز، آبی و سبز هم رنگ های اصلی اون هستن.

باورتون می شه اگه بهتون بگن نور خورشید، که همیشه سفید دیده می شه، در واقع از هفت تا رنگ مختلف تشکیل شده؟ دقیقاً همون هفت تا رنگی که توی روزهای آفتابی و بارونی توی رنگین کمون می بینیم. البته حتماً لازم نیس منتظر روزهای بارونی بمونین که بتونین رنگین کمون رو مشاهده کنین! این قسمت یاد می گیرین که چطوری خودتون توی خونه یا توی حیاط تو روزهای آفتابی یه رنگین کمون قشنگ درست کنین و رنگ هاش رو با دقت ببینین. رنگین کمون از تجزیه ی نور سفید درست می شه. این نور سفید خورشید به وسیله ی قطرات آب تجزیه می شه یعنی رنگ هاش از هم جدا می شن و رنگین کمون رو می سازن. پس تجزیه ی نور یعنی جدا شدن رنگ های نور از هم. اما به جز رنگین کمون که به صورت طبیعی دیده می شه، یه وسیله ای هم هست که می تونه نور سفید رو تجزیه کنه و یه چیزی مثل رنگین کمون ازش به وجود بیاره. اسم این وسیله منشوره که تو این قسمت باهاش آشنا می شیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 19 و 20 کتاب درسی پیدا کنیم.

در گذشته های دور مردم برای دیدن نوشته های ریز از ذره بین استفاده می کردن. ذره بین از اختراعات ابن هیثم دانشمند ایرانی و سرآمد حوزه ی نورشناسیه. جنس ذره بین معمولاً از شیشه یا پلاستیک شفافه که چون به شکل عدس می سازنش بهش عدسی هم گفته می شه. اگه تو یه روز آفتابی به همراه یه کاغذ باطله و یه ذره بین زیر نور خورشید برین و ذره بین رو روی کاغذ بندازین، یه نقطه ی نورانی رو کاغذ ظاهر می شه که به اون نقطه، کانون عدسی می گیم. ذره بین تو این محل نور خورشید رو متمرکز می کنه و حرارت زیادی تولید می شه که ممکنه باعث سوختن کاغذ بشه. ساختن یه ذره بین تو خونه هم بسیار ساده ست. به طوری که اگه داخل یه لیوان آب بریزین و یه متن پشت لیوان بذارین نوشته های متن بزرگ تر دیده می شن چون لیوان شما الان نقش یه ذره بین رو بازی می کنه. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 21 و 22 کتاب درسی پیدا کنیم.

شما قبلا یاد گرفتین که برای دیدن اجسام اطرافمون به نور نیازه. نور باید به یه جسم بخوره و ازش بازتاب شه و بعد به چشم ما برسه تا بتونیم اون جسم رو ببینیم. اما نور ممکنه تو این مسیر از یه سری جاها عبور کنه و یه تغییراتی کنه. مثلا ممکنه نور از یه عدسی رد شه. همون طور که یادتونه گفتیم یه ظرف شیشه ای پر از آب هم می تونه مثل عدسی عمل کنه. این طوری ما جسم پشت عدسی رو به همون شکلی که هست نمی بینیم و تصویرش به یه شکل دیگه ست. با این خاصیت نور می تونیم کلی آزمایش های جالب انجام بدیم که مثل شعبده بازی می مونن! تو این قسمت با این پدیده ی نور آشنا می شیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 22 و 23 کتاب درسی پیدا کنیم.

ما تو قسمت های قبلی با عدسی آشنا شدیم و فهمیدیم عدسی می تونه تصویرهای مختلفی از اجسام رو نشونمون بده. ولی به جز ذره بین که یه نوع عدسیه، وسایل دیگه ای هم هستن که توشون از انواع عدسی استفاده شده. این وسایل ممکنه به ما کمک کنن اجسام رو بزرگتر یا کوچکتر ببینیم. مثلا میکروسکوپ وسیله ایه که ما می تونیم باهاش چیزهای خیلی خیلی ریز رو بینیم. تو این وسیله از انواع عدسی ها استفاده شده. تو این قسمت با هم با کاربرد عدسی ها تو وسایل مختلف مثل میکروسکوپ، تلسکوپ و ... آشنا می شیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی 24 کتاب درسی پیدا کنیم.

شما هم حتما تا به حال اسم موجوداتی به نام دایناسور رو شنیدین و می دونین که در زمان های خیلی خیلی قدیم، یعنی قبل از زمان انسان ها، دایناسورها روی زمین زندگی می کردن. اما به نظرتون ما این رو از کجا فهمیدیم؟ هیچ انسانی تا به حال یه دایناسور زنده رو از نزدیک ندیده ولی ما اطلاعات زیادی درباره این جانوران داریم. خب دلیلش وجود فسیل هاست. اما فسیل چیه؟ فسیل باقی مانده های بخشی از بدن یه جاندار و یا اثرات باقی مانده از جاندارانه. مثلا باقی مانده های استخوان و صدف و یا اثر رد پای یک جانور روی سنگ ها. ما می تونیم از روی فسیل هایی که از جانداران مختلف به جا مونده اطلاعاتی درباره ی اون جانداران به دست بیاریم. این کار رو دیرینه شناس ها انجام می دن و به این علم هم علم دیرینه شناسی گفته می شه. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 25 و 26 کتاب درسی پیدا کنیم.

تا حالا گِل بازی کردین؟ دیدین وقتی دستتون رو توی گِل فشار می دین رد دستتون توش باقی می مونه؟ اگه بعدا یه نفر دیگه به اثر دست شما روی گِل نگاه کنه می تونه یه سری اطلاعات درباره شما به دست بیاره. مثلا این که یه جاندار 5 انگشتی قبلا دستش رو روی گل گذاشته و علاوه بر این می تونه اندازه دستتون رو هم تشخیص بده. اثر دست شما روی گِل مثل فسیل هاست و دیرینه شناس ها هم با همین روش اطلاعات فسیل ها رو به دست می آرن. مثلا با بررسی فسیل ردپای جانوران به اندازه، نحوه حرکت و حتی نحوه تغذیه اون ها پی می برن. این قسمت درباره اطلاعاتی که می تونیم از فسیل ها به دست بیاریم صحبت می کنیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 26 تا 28 کتاب درسی پیدا کنیم.

میلیون ها سال پیش جانورانی به اسم دایناسورها، که از گروه خزندگان بودن، روی کره ی زمین زندگی می کردن. این موجودات بعد از یه اتفاق ناگهانی، دسته جمعی منقرض شدن. یعنی از بین رفتن و ما الان دیگه هیچ دایناسوری روی زمین نمی بینیم. نظرهای مختلفی هم درباره ی انقراض دایناسورها وجود داره، ما به کمک فسیل های کشف شده ی این جانوران از لایه های رسوبی و جاهای مختلف دیگه به وجود اون ها و ویژگی هاشون پی بردیم و فهمیدیم که زندگی شون چه شکلی بوده. توی این قسمت می خوایم مثل باستان شناس ها یه سری به دوران دایناسورها بزنیم و ببینیم این موجودات بزرگ و عجیب چطوری زندگی می کردن. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی 29 کتاب درسی پیدا کنیم.

به نظر شما زمین شناس ها و دیرینه شناس ها چطوری از روی فسیل ها و سنگ ها اطلاعات جالبی درباره ی گذشته ی زمین و جانورانی که روی زمین زندگی می کردن، به دست می آرن؟ تا حالا مثل یه باستان شناس فکر کردین؟ باستان شناس ها از روی فسیل هایی که از لایه های رسوبی کشف می کنن، چیزهای زیادی رو متوجه می شن. برای کشف فسیل ها باید مثل باستان شناس ها فکر کنیم. البته ما هم می تونیم فرایند تشکیل فسیل توی لایه های رسوبی رو با یه آزمایش ساده توی لایه های مختلف خاک امتحان کنیم و از نزدیک ببینیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 30 و 31 کتاب درسی پیدا کنیم.

تا به حال چیزی از حیوانات منقرض شده شنیدین؟ از جانورانی مثل ببر کاسپین و دودو اطلاعی دارین؟ می دونستین در قدیم جانورانی بودن که حالا به دلایل مختلفی الان در حیات وحش وجود ندارن؟ این جانوران توسط دانشمندان به وسیله فسیل هاشون، توی مناطق مختلف شناسایی و کشف شدن. دیرینه شناس ها با کشف فسیل ها و تحلیل شکل و ظاهر اون ها، یه شکل کلی از این جانوران رو ترسیم می کنن و به ما می گن زندگی این جانوران در گذشته چه شکلی بوده. مثلاً یکی از اطلاعات به دست آمده از فسیل ها، نوع غذای جانورانه. دانشمندان از روی شکل فسیل دندون یک جانور می فهمن که اون جانور چه نوع تغذیه ای داشته. حالا ما هم تو این قسمت با هم به حل معمای فسیل ها می پردازیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 32 تا 34 کتاب درسی پیدا کنیم.

اگه به اطرافتون نگاه کنین مثال های زیادی از حرکت موجودات زنده و حتی غیرزنده می بینین. جهان اطراف ما به روش ها و انواع مختلفی در حال حرکته. بدن خود ما هم حرکت های زیادی داره. ما می تونیم بایستیم، بشینیم، دست و پاهامون رو خم کنیم، انگشت هامون رو حرکت بدیم، پلک بزنیم و کلی حرکت دیگه که انجام دادنشون برای ما کاملاً عادیه. در این فصل قراره با حرکت های بدن انسان آشنا بشیم و یاد بگیریم که سیستم حرکتی بدن ما از چه اجزایی درست شده و کار هر کدوم چیه. دو تا سیستم مهم بدن که مهم ترین نقش ها رو در حرکت ما دارن، اسکلت استخوانی و اسکلت ماهیچه ای هستن که با همدیگه سیستم حرکتی بدن ما رو می سازن. پس بریم ببینیم بدن ما چه حرکت هایی داره و کدوم قسمت های بدنمون توی این حرکت ها نقش دارن. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های 35 و 36 کتاب درسی پیدا کنیم.

تا حالا فکر کردین که اگر استخوان نداشتیم بدنمون چه شکلی می شد؟ در این صورت اصلاً نمی تونستیم مثل الان راحت راه بریم و کارهامون رو انجام بدیم. بدون اسکلت بدنمون مثل یه ژله روی زمین پخش می شد و حتی نمی تونستیم بایستیم. استخوان ها در جاهای مختلف بدن مثل سر، گردن، قفسه سینه، دست و پا وجود دارن. مجموع این استخوان ها اسکلت استخوانی بدن ما رو می سازن. اسکلت استخوانی بخش مهمی از بدن ماست که کار اصلی اش استحکام بدن، محافظت از اندام های مهم مثل قلب و مغز و همچنین کمک به حرکت کردن است. در این قسمت با اجزای مختلف اسکلت استخوانی و وظایف اونا آشنا می شیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های ۳۶ و ۳۷ کتاب درسی پیدا کنیم.

در قسمت قبل با استخوان های بدنمون آشنا شدیم و فهمیدیم که این استخوان ها بخش های سخت و محکمی ان که به بدن استحکام می بخشن و به حرکت هم کمک می کنن. اما به نظرتون اگه کل بدن ما از یک تکه استخوان درشت و بلند درست شده بود ما می‎تونستیم حرکت کنیم؟ برای این که متوجه بشین به عروسک های پلاستیکی تون نگاه کنین می تونین دست و پاشون رو راحت خم کنین؟ دست و پای عروسک های خیمه شب بازی به راحتی خم می شن. پس تفاوت این عروسک ها در خم شدن دست و پاشونه. این خم شدن در بدن ما به خاطر بخشی به نام مفصل اتفاق می افته. مفصل محل اتصال استخوان های بدنه. تو این قسمت با مفصل ها و عملکردشون تو بدن آشنا می شیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های ۳۶ تا ۳۸ کتاب درسی پیدا کنیم.

اگه یادتون باشه گفتیم که اسکلت استخوانی و اسکلت ماهیچه ای بدن باعث حرکت ما می شن. ماهیچه ها همون قسمت های نرمی ان که روی استخوان ها رو پوشاندن. ما می تونیم با انجام کارهایی مثل ورزش کردن، ماهیچه هامون رو تقویت کنیم. در واقع اگه فعالیت بدنیمون کم باشه، ماهیچه ها تحلیل می رن و سلامتشون به خطر می افته. ماهیچه های ما عامل اصلی حرکتمونن. استخوان ها به کمک همین ماهیچه هاست که به حرکت درمی آن. مثلا وقتی ما می خوایم دستمون رو بالا بیاریم ماهیچه ها استخوان ساعد رو می کشن و اون رو به سمت بالا می آرن. هر چی ماهیچه قوی تر باشه، این حرکت راحت تر انجام می شه. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های ۳۶ تا ۳۸ کتاب درسی پیدا کنیم.

همین الان که پشت کامپیوتر یا گوشی موبایل نشستین و دارین فیلیمو مدسه رو تماشا می کنید، بدنتون در چه وضعیت قرار داره؟ پشت میز نشستین؟ قوز کردین یا کمرتون صافه؟ وضعیتی که بدن ما در حالت نشسته و ایستاده به خودش می گیره در واقع همون وضعیت بدنی ماست. وضعیت بدنی نامناسب مثل قوز کردن فشار زیادی به مفصل ها می آره و می تونه باعث درد مفصل، خمیدگی کمر و کمردرد بشه. پس ما باید وضعیت های بدنی درست رو بشناسیم و بدونیم چه کارهایی باعث کمردرد، قوز و مشکلات بدنی دیگه می شن. تو این قسمت با هم روش درست نشستن و درست ایستادن یاد می گیریم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های ۴۱ تا ۴۳ کتاب درسی پیدا کنیم.

تا حالا شده با فردی که دست یا پاش شکسته مواجه بشین؟ این حادثه های ناگوار گاهی برای اطرافیان یا دوستان و یا حتی خود ما اتفاق می افتن.مخصوصا اگر نکات ایمنی رو هم رعایت نکنیم. مثلا اگه موقع دوچرخه سواری، کلاه ایمنی سرمون نگذاریم. به هر حال خوبه که بدونیم تو این شرایط چه طوری باید عمل کنیم. یعنی در واقع خیلی خوبه که کمک های اولیه بلد باشیم. مثلا موقع شکستگی، می تونیم برای مصدوم آتل ببندیم تا قسمت شکسته حرکت نکنه و جابه جا نشه. البته ما نباید سعی کنیم خودمون مصدوم رو درمان کنیم. بهترین کار اینه که مصدوم رو به بیمارستان برسونیم تا پزشک معاینه اش کنه و مشکلش رو تشخیص بده. این قسمت یاد می گیریم که اگر تو همچین شرایطی قرار گرفتیم چه کارهایی می تونیم انجام بدیم و چه کارهایی نباید انجام بدیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه ی ۴۲ کتاب درسی پیدا کنیم.

بدن انسان یه دنیای خیلی پیچیده و بزرگه. اما همه ی قسمت های بدن کاملا هماهنگ با هم کار می کنن. چه چیزی باعث این هماهنگی می شه؟ بله، دستگاهی در بدن به نام دستگاه عصبی. دستگاه عصبی بدن ما شامل مغز و نخاعمونه. مغز کارهای ما رو کنترل می کنه. یعنی به اندام های بدن می گه چی کار کنن. نخاع هم بعضی وقت ها این کار رو می کنه. مغز و نخاع اندام های مهمی در بدن ما هستن و باید ازشون محافظت بشه. جمجه استخوانی از مغز و ستون مهره ها هم از نخاع ما محافظت می کنه. حالا این مغز چه طوری بدن ما رو کنترل می کنه؟ چطوری به قسمت های مختلف بدن پیام می ده که چه کاری باید انجام بدن؟ این قسمت به همین موضوع می پردازیم. موضوع این قسمت رو می تونیم تو صفحه های ۴۳ و ۴۴ کتاب درسی پیدا کنیم.